Ethereum 2.0 Nedir? Ne Zaman Çıkacak?

Uzun zamandır beklenen Ethereum 2.0 hakkında birçok beklenti mevcut. Ethereum 2.0 nedir sorusuna kısa bir cevap vermek gerekirse; Ethereum blockchain ağındaki performansı yükseltmek ve geniş çevrelere yayılmasını sağlama hedefiyle ağ içerisinde büyük değişikliklerin yapılacağı güncellemeye Ethereum 2.0 denmektedir.

Ethereum 2.0’un ses getirecek yeni özelliği ise Proof of Work (İş İspatı) konsensüs algoritması ile çalışmakta olan mainnet’in Proof of Stake (Hisse İspatı) algoritmasına geçiş yapması olacak. Bu sayede Ethereum ağındaki hız ve ölçeklenebilirlik durumları üst seviyeye çıkarılacak.

Kısaca Proof of Work ve Proof of Stake’den bahsedelim.

Proof of Work (İş Kanıtı) nedir?

Belli bir iş için bilgisayarların çalıştığını ispatlayan yönteme Proof of Work (PoW) denir. PoW kısaca, yüksek işlem gücü ve zorluklarla dolu bir bulmacayı çözmekle aynı paralelliktedir. Bulmacalar her ne kadar zor olsa da çözümün sağlanması da bir o kadar kolaydır.

Bitcoin ağında kullanılan Proof of Work algoritması, madencilerin blokların oluşumu için harcadıkları işlem gücünü ispatladıkları yöntemdir. Bu algoritmaya göre, yüksek miktarda işlem gücü isteyen görevi başarılı bir şekilde gerçekleştiren madenciye ödül verilir. Geçtiğimiz aylarda üçüncüsü gerçekleşen Bitcoin halving (blok ödülü yarılanması) etkinliği sonrasında Bitcoin ağındaki madencilere verilen 12.5 BTC’lik madencilik ödülü 6.25 BTC‘ye indirildi.

Proof of Stake (Hisse İspatı) nedir?

Blok zincirde belli miktardaki hisse veya token sahibi katılımcıların blok oluşturma hakkını elde ettiği konsensüs algoritmasına Proof of Stake (PoS) denir. Proof of Stake algoritmasını kullanan ağlarda nodelar (düğüm), PoW’daki gibi madencilik yapmamaktadır. Yetkili kullanıcılar blokları doğrulama hakkına sahip olurlar.

Proof of Stake algoritmasında en fazla tokene sahip olan veya erken dönemde token alanlar yetki sahibi olmaya hak kazanırlar. PoW ve PoS algoritmalarına değindiğimize göre stake etmenin ne olduğuna geçebiliriz.

Stake nedir? Stake etmek (Staking) ne anlama gelir?

Ağdaki katılımcının, var olan kripto parasını sisteme kilitlemesi ile birlikte gelir elde ettiği sisteme stake modeli denir. Stake etmek veya staking ile de tanımlanabilir. Sisteme kilitlenen tokenler, kilitli kaldığı süre boyunca transfer edilemez, herhangi bir işlemde kullanılamazlar.

Ağdaki her katılımcı tokenlerini kilitleyerek stake edebilir. Fakat blok doğrulama hakkını kazanmak ve staking yaparak ödül kazanmak için ağdan ağa değişkenlik gösteren kurallara tabiidir.

Stake ödülü kazanma ve blok doğrulama hakkı genel olarak hisse oranına bağlıdır. Kısaca, ağdaki bütün varlıkların yüzde 1’ine denk olan tokeni sisteme kilitleyen kullanıcı, bütün blokların yüzde 1’ini doğrulama hakkını elde eder. Blok zincirde en fazla hisse sahibi olan kullanıcı, gelecekte gerçekleştirilecek değişiklikler konusunda oy hakkı en çok olan kullanıcı konumundadır.

Ethereum 2.0 staking nedir?

Proof of Stake (PoS) konsensüs algoritması ile çalışan Ethereum 2.0 ağına katılmak ve blok ödülü kazanmak için ETH kilitleme işlemine Ethereum 2.0 staking denir. Ethereum’un yaptığı açıklamaya göre, sisteme 32 ETH kilitleyen tüm kullanıcıların Ethereum 2.0 ağında onaylayıcı olabileceğini açıkladı.

Sisteme kilitlenen ETH’ler karşılığında onaylayıcı (validator) olmayı hak eden katılımcılar, başarılı bir şekilde doğrulama ve onaylama işlemlerinde her blok için ödül almaktadır. Katılımcı dilerse, düğümlerini çalıştırarak blok onaylacısı olma hakkını elde edebiliyor.

Ethereum 2.0 ne zaman çıkacak?

Ethereum 2.0 ne zaman çıkacak sorusu sonunda yanıt buldu. Başlangıç için yapılan ilk açıklamada 2020’in Ocak ayı hedef gösterilmişti. Ancak ertelenmek zorunda kalındı. Ethereum 2.0 araştırmacılarından olan Justin Drake, yaptığı açıklama ile Ocak 2021 tarihinde olacağını açıkladı. Vitalik Buterin ise başlangıcın 2020 yılı içerisinde yapılmasının gerekli olduğunu vurguladı.

Ethereum Vakfı’nın açıkladığı duyuruda, Ethereum 2.0 Proof of Stake (PoS) 1 Aralık 2020 tarihinde başlatılacak. Faz 0 olarak adlandırılan ilk etabın başlangıcı da bu tarihle birlikte start verecek.